Kişisel gelişim söz konusu olduğunda, kültürümüz genellikle kendine güvenenleri kutlar. Bununla birlikte, öz-şefkat de başarı ve kişisel gelişim açısından daha iyi bir yolu olabilir. Örneğin, özgüven, yetenekleriniz hakkında daha iyi hissetmenizi sağlarken, öz-şefkat kusurlarınızı ve sınırlılıklarınızı kabul etmeye teşvik eder. Kusurlarınızı kabul ettiğinizde, onları nesnel ve gerçekçi bir şekilde görme olasılığınız daha yüksektir. Bu da hayatınızda olumlu değişikliklere yol açabilir.
Öz-Şefkat Nedir?
Öz-şefkati ölçen ve tanımlayan ilk kişi olan Dr.Kristin Neff, öz-şefkati, kendinize, arkadaşlarınıza veya aile üyelerinize, başarısız olduklarında veya işleri batırdıklarında bile davrandığınız gibi davranmayı içerdiğini ifade ediyor. Genel olarak öz-şefkat, insan olduğunuzu ve hata yaptığınızı kabul etmeyi içerir. Aynı zamanda, bu hatalar üzerinde durmamanız veya onları yaptığınız için kendinizi hırpalamamanız anlamına gelir.
Öz-şefkati deneyimlemek için gerekli olan birkaç temel bileşen vardır. Bunlar, tıpkı bir arkadaşınıza yapacağınız gibi, kendinize karşı nazik olmayı; gerçekte kim olduğunuzun, kusurlarınızın ve her şeyin farkında olmak; ve kendinize kusurlu olma özgürlüğü tanımak. İşte öz-şefkatin temel bileşenlerine genel bir bakış.
Kendinize karşı nazik olmak
İşler ters gittiğinde eleştirel olmak yerine kendinize karşı nazik olmayı içerir. Örneğin, bir şeyler ters gittiğinde, Dr. Neff ilk tepkinizin "bunun olmaması gerektiğini" düşünmek olabileceğini söylüyor. Şöyle de düşünebilirsiniz: "Hayatımda bu konuyu gündeme getirmemeliydim. Diğer herkes tamamen mutlu, normal hayatlar yaşıyor."
Kendinize karşı olumsuz ya da nezaketsiz bir düşünceyle yaklaştığınızda muhtemelen daha fazla acı çekersiniz. Çünkü bu sizi izole, yalnız ve herkesten farklı hissettirir. Ama nezaketle yaklaştığınızda, "Zavallı ben" yerine, "Pekala, herkes arada bir başarısız olur" diye düşünürsünüz. Herkesin sorunları ve mücadeleleri olduğunu kabul edersiniz, çünkü insan olmak böyle bir şeydir.
Böyle düşünmeye başladığınızda, hayatın zorluklarını görme şekliniz değişir. Size farklı bir açıdan bakmayı gösterir ve gelişmenizi sağlar. Ancak yaşadığınız can sıkıcı durumların anormal olduğunu veya olmaması gerektiğini düşünüyorsanız, kendinizi suçlamaya başlarsınız.
Bilinçli Farkındalık
Öz-şefkatin bir diğer bileşeni de bilinçli farkındalıktır. Bilinçli bir şekilde farkında olduğunuzda, acınızla yüzleşmeye ve bunu kabul etmeye istekli olursunuz. Çoğu insan bunu yapmak istemez. Aslında, genellikle bundan kaçınmak isterler. Genelde acıdan kaçınmak ve doğrudan problem çözmeye gitmek isteriz.
Ancak hayat size bir terslik getirdiğinde, bu mücadelelerin veya başarısızlıkların size nasıl hissettirdiğini ve neden olmuş olabileceğini düşünmek için zaman ayırmanız önemlidir. Bunu yapabildiğiniz zaman, büyümeniz ve durumdan bir şeyler öğrenmeniz çok daha olasıdır.
Dikkat etmeniz gereken bir diğer şey de kendinizi eleştirmektir. Öz eleştiri çok yıkıcı olabilir ve çoğu zaman aklımızda tekrar eder. Ancak bilinçli farkındalık, kendinizi yargılamadan eksikliklerinizin farkında olmanızı sağlar. Sonuç olarak, insanüstü olma baskısı olmadan, hangi konuda iyileştirmeye ihtiyacınız olduğunu fark edeceksiniz.
Kusurluluk
Mükemmelliği beklemenin gerçekçi olmadığını kabul ettiğinizde, omuzlarınızdan büyük bir yük kalkmış gibi hissedeceksiniz. Ayrıca yaşadıklarınızın normal ve insani olduğunu ve bu konuda kendinizi kötü hissetmemeniz gerektiğini anlamanıza yardımcı olur. Kusurlarınızın farkına varmak, diğerleriyle olan bağınızı fark etmenize de yardımcı olabilir, çünkü herkesin zorluklar yaşadığını fark edersiniz.
Unutmayın, öz-şefkat kendine karşı nazik olmakla ve sen de dahil olmak üzere insanların kusurlu olduğunu anlamakla ilgilidir. Bu aynı zamanda mükemmel olmamanın da sorun olmadığını kabul etmeyi gerektirir. Kusurlarınız ve aksilikleriniz, kendinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olmalı, sizi strese sokmamalı veya kim olduğunuz konusunda kötü hissetmenize neden olmamalıdır.
Öz-Şefkatin Faydaları
Genel olarak, öz-şefkat, kötü bir seçim yapmak ile kötü bir insan olmak arasındaki farkı tanımayı içerir. Kendinize şefkatli davrandığınızda, kötü kararlar almanın sizi otomatik olarak kötü bir insan yapmadığını anlarsınız. Bunun yerine, değerinizi ve değerinizin koşulsuz olduğunu kabul edersiniz.
Araştırmalar, öz-şefkat ve iyi oluş arasında olumlu bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Ek olarak, öz şefkat bir öz değer duygusu sağlar. Öz-şefkat gösteren insanların aynı zamanda daha fazla sosyal bağlantıya, daha yüksek duygusal zekaya ve yaşamda daha fazla genel doyuma sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca daha ilgili, destekleyici ve empatiktirler.
Bu arada, araştırmalar, öz-şefkatli insanların daha az kaygı, depresyon ve başarısızlık korkusuna sahip olduklarını göstermektedir. Ayrıca öz-şefkatin, insanların hatalarını, başarısızlıklarını veya eksikliklerini iyileştirmelerinde motive edici bir faktör olabileceğini göstermektedir.
Kaynak: Sherri Gordon’un “Self-Compassion Makes Life More Manageable” isimli blog yazısından çevrilerek düzenlenmiştir. https://www.verywellmind.com/how-to-develop-self-compassion-4158290