Herkesi Memnun Etmeye Çalışmayı (People Pleasing) Nasıl Durdururuz?
İnsanları memnun eden kişiler (people-pleaser), diğer insanları mutlu etmek için ne gerekiyorsa yapmakla tanınırlar. Nazik ve yardımsever olmak genellikle iyi bir şey olsa da, başkalarını memnun etmek için fazla efor harcamak duygusal olarak tükenmiş, stresli ve endişeli hissetmenize neden olabilir.
Bu yazı, insanları memnun eden bir kişinin özelliklerini, bu davranışın nedenlerini ve sahip olabileceği olumsuz etkileri ele almaktadır. Ayrıca, başkalarını kendi iyiliğinizin önüne koymaktan vazgeçmenize ve kendi ihtiyaçlarınızı karşıladığınızdan emin olmanıza yardımcı olacak ipuçlarını da tartışıyor.
Nedir?
İnsanları memnun etmek, bir başkasının ihtiyaçlarını kendinizin önüne koymayı içerir. İnsanları memnun edenler, başkalarına karşı son derece uyumludur ve genellikle hoş, yardımsever ve kibar olarak görülürler. Bununla birlikte, kendilerini savunmakta güçlük çekebilir ve bu da zararlı bir fedakarlık veya kendini ihmal etmeye yol açabilir.
İnsanları memnun etmek, "sosyotropi" olarak bilinen bir kişilik özelliğiyle veya başkalarıyla ilişkileri sürdürmenin bir yolu olarak onaylarını alma konusunda aşırı endişe duyma ile ilişkilidir.
Kibar Olmak mı İnsanları Memnun Etmek mi?
Bir şeyleri iyi olmak için yapmakla, insanları memnun ettiğiniz için yapmak arasında bir fark vardır. İnsanlar genellikle çeşitli nedenlerle güzel şeyler yaparlar: iyi hissetmek, yardım etmek, bir iyiliğe karşılık vermek veya bir iyilik kazanmak. Eğer "hayır" derseniz sevilmeyeceğinizden veya reddedileceğinizden korktuğunuz için bir şey yapıyorsanız, insanları memnun etme çabasında olma ihtimaliniz çok yüksektir.
İnsanları Memnun Edici Olabileceğinize Dair İşaretler
İnsanları memnun edenlerin sahip olduğu bir dizi özellik vardır. İşte bazı işaretler:
· "Hayır" demekte zorlanıyorsunuz.
· Başkalarının ne düşünebileceği ile fazlaca meşgulsünüz.
· İnsanlara "hayır" dediğinizde kendinizi suçlu hissediyorsunuz.
· İnsanları geri çevirmenin onların sizin kaba veya bencil olduğunuzu düşünmelerine neden olacağından korkuyorsunuz.
· Sevmediğiniz şeyleri kabul ediyor veya yapmak istemediğiniz şeyleri yapıyorsunuz.
· Düşük benlik saygısı hissiyle mücadele ediyorsunuz.
· İnsanların sizi sevmesini ve onlar için bir şeyler yaparak onaylarını kazanacağınızı düşünüyorsunuz.
· İnsanlara her zaman üzgün olduğunuzu söylüyorsunuz.
· Bir şey sizin hatanız olmadığında bile suçu üstleniyorsunuz.
· Hiç boş vaktiniz olmuyor çünkü her zaman başkaları için bir şeyler yapıyorsunuz.
· Başkaları için bir şeyler yapmak için kendi ihtiyaçlarınızı ihmal ediyorsunuz.
· Farklı hissetseniz bile insanlarla aynı fikirdeymiş gibi davranıyorsunuz.
İnsanları memnun edenler, başkalarının hissettiklerine uyum sağlamada iyidir. Ayrıca genellikle empatik, düşünceli ve sevecendirler. Bu olumlu nitelikler aynı zamanda zayıf bir benlik imajı, kontrolü ele alma ihtiyacı veya aşırı başarı eğilimi ile de gelebilir.
İnsanlar sizi verici veya cömert biri olarak tanımlayabilirken, insanları memnun ettiğinizde, başkalarını mutlu etmek için yaptığınız tüm bu çalışmalar bitkin ve stresli hissetmenize neden olabilir.
Nedenleri
İnsanları memnun etmekten vazgeçmek için, bu tür davranışlarda bulunmanızın nedenlerinden bazılarını anlamak önemlidir. Aşağıdakiler dahil olmak üzere bir rol oynayabilecek bir dizi faktör vardır:
Zayıf benlik saygısı: Bazen insanlar, kendi arzularına ve ihtiyaçlarına değer vermedikleri için insanları memnun eden davranışlarda bulunurlar. Kendine güven eksikliği nedeniyle, insanları memnun edenler dış doğrulamaya ihtiyaç duyarlar ve başkaları için bir şeyler yapmanın onay ve kabule yol açacağını hissedebilirler.
Güvensizlik: Diğer durumlarda, insanlar başkalarını memnun etmeye çalışabilirler çünkü onları mutlu etmek için aşırıya kaçmazlarsa diğer insanların onlardan hoşlanmayacağından endişelenirler.
Mükemmeliyetçilik: Bazen insanlar, diğer insanların nasıl düşündükleri ve hissettikleri de dahil olmak üzere her şeyin "tam öyle" olmasını isterler.
Geçmiş deneyimler: Acı verici, zor veya travmatik deneyimler de rol oynayabilir. Örneğin, istismara maruz kalmış kişiler, başkalarında taciz edici davranışları tetiklememek için başkalarını memnun etmeye ve mümkün olduğunca uzlaşmacı olmaya çalışabilirler.
Başkalarına yardım etme motivasyonu bazen bir tür fedakarlık olabilir. Bir kişi, diğer insanların ihtiyaç duydukları yardıma sahip olduklarından gerçekten emin olmak isteyebilir. Diğer durumlarda, insanları memnun etmek, onaylanmış veya beğenilmiş hissetmenin bir yolu olabilir. İnsanların mutlu olmalarını sağlayarak, kendilerini faydalı ve değerli hissedebilirler.
Etkileri
İnsanları memnun etmek kötü bir şey değildir. İlgili ve şefkatli bir insan olmak, sevdiklerinizle sağlıklı ilişkiler kurmanın önemli bir parçasıdır. Bununla birlikte, zayıf benlik saygısını desteklemek için onay kazanmaya çalışıyorsanız veya kendi duygusal iyiliğiniz pahasına başkalarının mutluluğunu kovalıyorsanız, bu bir sorun haline gelir.
Tüm zamanınızı, onları mutlu etmek ve onaylarını kazanmak için başkalarına yardım etmeye harcıyorsanız, aşağıdaki sonuçlardan bazılarını yaşayabilirsiniz.
Öfke ve Hayal kırıklığı
Yardım etmekten gerçekten zevk alıyor olsanız da, bir şeyleri isteksizce veya zorunluluktan yaptığınızda hayal kırıklığı yaşamanız da kaçınılmazdır. Bu duygular, birine yardım etme, sizden faydalandığı için ona kızma ve sonra kendiniz için pişmanlık duyma ya da üzülme döngüsüne yol açabilir.
Kaygı ve Stres
Başkalarını mutlu etme çabaları, kendi fiziksel ve zihinsel kaynaklarınızı çok zayıflatabilir. Her şeyi yönetmeye çalışmak, sağlığınız üzerinde zararlı etkileri olabilecek stres ve endişe ile boğuşmanıza neden olabilir.
Diğer insanlara yardım etmenin aslında bir takım zihinsel sağlık yararları olabilir. Ancak kendinize zaman ayırmamak, aşırı stresin olumsuz sağlık sonuçlarını yaşayabileceğiniz anlamına gelir.
Tükenmiş İrade
Tüm enerjinizi ve zihinsel kaynaklarınızı başkalarının mutlu olduğundan emin olmaya adamak, kendi hedeflerinizi gerçekleştirme kararlılığına ve iradesine sahip olma ihtimalinizin daha düşük olduğu anlamına gelir. Bazı araştırmalar irade ve öz kontrolün sınırlı kaynaklar olabileceğini öne sürüyor. Zihinsel kaynaklarınızı diğer insanların istedikleri veya ihtiyaç duydukları şeylere sahip olduğundan emin olmak için kullanıyorsanız, bu, kendi ihtiyaçlarınıza ayıracak çok az şeyin kaldığı anlamına gelebilir.
Kendiniz Gibi Olamamak
İnsanları memnun edenler, diğer insanları ağırlamak için genellikle kendi ihtiyaç ve tercihlerini gizler. Bu, hayatınızı gerçek anlamda yaşamıyormuşsunuz gibi hissettirebilir - hatta kendinizi hiç tanımıyormuşsunuz gibi hissetmenize neden olabilir. Gerçek duygularınızı gizlemek, diğer insanların gerçek sizi tanımasını zorlaştırır. Herhangi bir yakın ilişkide kendinizi açmak önemlidir, ancak gerçek benliğinizi açmıyorsanız etkili değildir.
Daha Zayıf İlişkiler
Tüm çabanızı diğer insanların beklentilerini karşıladığınızdan emin olmak için harcıyorsanız, kendinizi kırgın hissedebilirsiniz. İnsanlar bağışlayıcı doğanızı takdir edebilirken, aynı zamanda nezaketinizi ve dikkatinizi hafife almaya başlayabilirler. İnsanlar sizden faydalandıklarının farkında bile olmayabilirler. Tek bildikleri, her zaman yardım etmeye istekli olduğunuzdur, bu yüzden ihtiyaç duyduğunuzda ortaya çıkacağınızdan şüpheleri yoktur.
İnsanları Memnun Etmeyi Durdurmak İçin İpuçları
Neyse ki, insanları memnun etmeyi bırakmak ve kendinizinkinden ödün vermeden başkalarını mutlu etme isteğinizi nasıl dengeleyeceğinizi öğrenmek için atabileceğiniz bazı adımlar var.
Sınırlar Oluşturun
Sınırlarınızı bilmek, net sınırlar belirlemek ve ardından bu sınırları iletmek önemlidir. Neyi üstlenmek istediğiniz konusunda açık ve net olun. Birisi çok fazla şey istiyor gibi görünüyorsa, yapmaya istekli olduğunuz sınırı aştığını ve yardım edemeyeceğinizi bildirin.
İnsanları memnun eden eğilimlerinizi sınırlamak için kendinize de belirli sınırlar koyabilirsiniz. Örneğin, ne zaman konuşabileceğinizi sınırlamak için yalnızca belirli zamanlarda telefon görüşmeleri yapabilirsiniz.
Ayrıca, yalnızca belirli bir süre için uygun olduğunuzu da açıklayabilirsiniz. Bu yardımcı olabilir, çünkü yalnızca ne yapmak istediğinizi değil, aynı zamanda ne zaman yapmak istediğinizi de kontrol etmenizi sağlar.
Küçük Başlayın
Ani bir değişiklik yapmak zor olabilir, bu nedenle küçük adımlarla başlamak genellikle daha kolaydır. Davranış kalıplarını değiştirmek zor olabilir. Çoğu durumda, yalnızca kendinizi yeniden eğitmeniz değil, aynı zamanda çevrenizdeki insanlara sınırlarınızı anlamalarını öğretmek için de çalışmanız gerekir.
Bu nedenle, insanları daha az memnun etme yolunda ilerlemenize yardımcı olacak küçük adımlarla başlamak yardımcı olabilir. Daha küçük isteklere hayır diyerek başlayın, küçük bir şey hakkında fikrinizi ifade etmeye çalışın veya ihtiyacınız olan bir şeyi isteyin.
Örneğin, sosyal medyada bir “mesaj isteği”ne hayır demeyi deneyin. Ardından insanlara şahsen "hayır" demeye çalışın. Satış görevlileriyle konuşurken, bir restoranda sipariş verirken ve hatta iş arkadaşlarınızla ilgilenirken olduğu gibi farklı ortamlarda veya durumlarda pratik yapın.
İnsanları memnun eden biri olarak her küçük adım attığınızda, hayatınızın kontrolünü geri almanıza yardımcı olacak daha fazla güven kazanacaksınız.
Hedeflerinizi ve Önceliklerinizi Belirleyin
Zamanınızı nerede geçirmek istediğinizi düşünün. Kime yardım etmek istiyorsunuz? Hangi hedefleri gerçekleştirmeye çalışıyorsunuz? Önceliklerinizi bilmek, bir şeye adayacak zamana ve enerjiye sahip olup olmadığınızı belirlemenize yardımcı olabilir.
Bir şey enerjinizi tüketiyorsa veya çok fazla zamanınızı alıyorsa, sorunu çözmek için adımlar atın. Bu sınırları belirlemeyi ve yapmak istemediğiniz şeylere hayır demeyi denedikçe, sizin için gerçekten önemli olan şeylere ayıracak daha fazla zamanınız olduğunu göreceksiniz.
Olumlu Kendi Kendine Konuşmayı Deneyin
Kendinizi bunalmış veya pes edecek gibi hissetmeye başlarsanız, kararlılığınızı olumlu kendi kendine konuşma ile geliştirin. Kendinize zaman ayırmayı hak ettiğinizi kendinize hatırlatın. Hedefleriniz önemlidir ve size neşe getirmeyen şeylere zamanınızı ve enerjinizi vermek zorunda hissetmemelisiniz.
Kendinize Zaman Verin
Birisi bir iyilik istediğinde, ona düşünmek için biraz zamana ihtiyacınız olduğunu söyleyebilirsiniz. Hemen "evet" demek, kendinizi yükümlü ve aşırı bağlı hissetmenize neden olabilir, ancak bir isteğe yanıt vermek için zaman ayırmak, onu değerlendirmek ve gerçekten yapmak istediğiniz bir şey olup olmadığına karar vermek önemlidir. Bir karar vermeden önce kendinize şunu sorun:
Bu ne kadar zaman alacak?
Bu gerçekten yapmak istediğim bir şey mi?
Bunu yapmak için zamanım var mı?
"Evet" dersem ne kadar stresli olacağım?
Araştırmalar, bir seçim yapmadan önce kısa bir duraklamanın bile karar verme doğruluğunu artırdığını bulmuştur. Kendinize düşünme zamanı tanımak, bunun üstlenmek istediğiniz bir şey mi olduğuna veya zamanınızın olup olmadığına daha doğru bir şekilde karar verme imkanı sunar.
Talebi Değerlendirin
İnsanları memnun etmenin üstesinden gelmenin bir diğer adımı, diğer insanların cömertliğinizden yararlanmaya çalıştığına dair işaretler aramaktır. Sizden her zaman bir şey ister gibi görünen, ancak iyiliğinize karşılık vermeniz gerektiğinde birdenbire ulaşılamayan insanlar var mı? Yoksa bazı insanlar sizin cömert doğanızın farkında gibi görünüyor ve "hayır" demeyeceğinizi bildikleri için mi soruyorlar?
Bir şeyler yapmak için manipüle edildiğinizi hissediyorsanız, durumu değerlendirmek ve talebi nasıl ele almak istediğinize karar vermek için biraz zaman ayırın. Devamlı olarak yardım etmeniz konusunda ısrar eden kişiler için, katı ve net olun.
Bahanelerden Kaçının
"Hayır" dediğinizde doğrudan olmak ve mazeret bulmaktan kaçınmak önemlidir. Bir şeyi neden yapamayacağınız konusunda açık olmadığınızda, insanların isteklerini değiştirerek sizden yeniden bir şeyler talep etmelerine neden olabilirsiniz.
Bir şeyi reddettiğinizde kararlı bir ton kullanmayı deneyin ve gerekçeniz hakkında gereksiz ayrıntılar ekleme dürtüsüne karşı koyun. Kendinize "hayır"ın tam bir cümle olduğunu hatırlatın.
İlişkilerin Almayı ve Vermeyi Gerektirdiğini Unutmayın
Güçlü, sağlıklı bir ilişki, belirli bir düzeyde karşılıklılık içerir. Bir kişi her zaman veriyor ve diğeri her zaman alıyorsa, bu genellikle bir kişinin diğerinin bunu yapmasını sağlamak için ihtiyaç duyduğu şeylerden vazgeçtiği anlamına gelir.
Kaynak: Bu yazı Kendra Cherry’nin 3 Eylül 2021 tarihli “How to Stop Being a People-Pleaser” isimli blog yazısından çevrilerek düzenlenmiştir. https://www.verywellmind.com/how-to-stop-being-a-people-pleaser-5184412