Helikopter ebeveynlik nedir?
Helikopter ebeveynler, genel anlamıyla çocuklarının üzerinde gezinip, hayatlarına aşırı derecede dahil olan ebeveynlerdir. Çocuklarının acı çekmelerinin önüne geçmek ve onları hayal kırıklığından korumak isterler. Ayrıca başarılı olmalarına yardımcı olmak için çocuklarının etkinliklerine ve okul çalışmalarına son derece dikkat eden ebeveynlerdir.
Günümüzde çocuklarına karşı aşırı korumacı olan ebeveynleri tanımlamak için "helikopter ebeveyn" ifadesini kullanılmaktadır. Bu terimin ilk defa 1969 yılında "Ebeveyn ve Genç Arasında" başlıklı kitaptaki gencin, annesinin onu bir helikopter gibi izlediğini belirtmesiyle başladığı öne sürülür. Sonrasında birçok üniversite yöneticisinin bu terimi çocuklarını üniversiteye gittikten sonra bile uzaktan izlemeye devam eden ebeveynlere atıfta bulunmak için kullandı. Böylelikle bu terim tüm aşırı korumacı ebeveynleri kapsayacak şekilde yayıldı.
Ortak özellikler
Çoğu insan, helikopter ebeveynleri aşırı korumacı eğilimleriyle tanımlar. Ancak bu tanım bazen çok sınırlayıcı olabilir. Bu ebeveynler her zaman her şeyin zirvesinde olan, ancak aşırıya kaçanlardır. İşte bazı ortak özellikler:
· Bebeklikten üniversiteye kadar, helikopter ebeveynler, kendi etkinliklerinin ve ilgi alanlarının arka planda kaldığı noktaya kadar çocuklarının yaşamlarına aşırı derecede dahil olma eğilimindedir. Bu, aile bütçesinin de çocukların ihtiyaçları etrafında döndüğü anlamına gelir.
· Kişisel hedeflerini ve kariyer hedeflerini, çocuklarının ihtiyaç duyduğunu düşündükleri şeyler lehine askıya alabilirler.
· Helikopter anneler ve babalar, okuldan spora ve müziğe kadar her konuda onlara rekabet avantajı sağlamak için çocuklarını aşırı programlama eğilimindedir. Hatta çocuklarının arkadaşlıklarını ve sosyal duruşunu yönetmeye çalışabilirler. Amaç, çocuklarına yapabilecekleri her fırsatı yaratmaktır.
· Helikopter ebeveynler çocuklarının hayatlarına bu kadar dahil olmaktan gurur duyarlar ve genellikle ebeveynliklerinde yanlış bir şey görmezler. Yaptıklarını, çocuklarının güvenliğini sağlamanın ve dünyada başarılı olmalarına yardımcı olmanın bir yolu olarak görürler.
Avantajları
Helikopter ebeveyn terimi genellikle olumsuz anlamlar içerecek şekilde kullanılsa da, helikopter ebeveynlik o kadar da kötü değildir. Olumlu yönlerden bazıları:
· Helikopter ebeveynler çocuklarının nerede olduğunu her zaman bilirler, bu da güvenlik açısından önemlidir. Ayrıca çocukların gitmesi gereken bir yere zamanında varacağına ödevlerini yapacaklarına ve etkinliklerine hazırlanacaklarına güvenebilirsiniz.
· Aynı şekilde, helikopter ebeveynler, çocuklarının kiminle olduğunun ve okulda nasıl olduğunun çok farkında olma eğilimindedir. Ve eğer çocukları okulda zorlanıyorsa veya notları düşüyorsa, onları desteklemek için ellerinden geleni yapacaklardır. Aynı şey, hastalıklar, zorbalık sorunları ve hatta zihinsel sağlık sorunları söz konusu olduğunda da geçerlidir. Helikopter ebeveynleri, bu sorunların ele alındığından emin olmak için yorulmadan çalışırlar.
· Helikopter ebeveynler genellikle okulla ilgili gönüllü etkinliklere katılmaya, okul-aile birliğine katılmaya daha isteklidir. Bu durum okul ve öğretmenler açısından zaman, enerji ve para tasarrufu haline gelebilir.
Dezavantajları
Yine de çocukların hayatlarına fazla dahil olmak zararlı olabilir. Çocuklar boğulmuş ve kayıtsız hissetmeye başlayabilir. Ayrıca özerklik ve bağımsızlık ile mücadele edebilirler. Helikopter ebeveynliğinin potansiyel dezavantajlarından bazıları şunlardır:
· Problem çözme becerilerinin gelişmesini engeller. Her yaştan çocuğun problem çözme becerisine ihtiyacı vardır. İster 5 yaşında kelimelerin telaffuzunu öğrenmesi gereken bir çocuğunuz olsun, ister 25 yaşında iş bulamayan bir çocuğunuz olsun, çocukların kendi sorunlarını nasıl çözeceklerini bilmeleri gerekir. Bununla birlikte, helikopter ebeveynler, genellikle ilk sorun belirtisinde müdahale eder, böylece çocuklar değerli problem çözme becerilerini öğrenmezler.
· Ebeveynlere bağımlılığa yol açar. Helikopter ebeveynler çocukları için o kadar çok şey yapar ki, çocuklarını onlara bağımlı hale getirebilir. Bir anne her sabah derse zamanında varmalarını sağlamak için onları uyandırması için 19 yaşındaki kızını ararsa, bunu kendileri için nasıl yapacaklarını öğrenemezler. Ebeveynler, çocuklara onlarsız nasıl hayatta kalacaklarını öğrenmelerinde yardımcı olmalıdır.
· Çocukların kendilerini savunmayı öğrenmelerini engeller. Helikopter ebeveynler, çocuklarına kendilerini savunmayı öğretmek yerine genellikle çocuklarını savunurlar. Çocukların soru sorabilmeleri, açıklama alabilmeleri ve bir şeye ihtiyaçları olduğunda konuşabilmeleri önemlidir. . İş yaşamında, bu çocukların ofiste acımasız bir patronla veya zorlu politikalarla başa çıkmalarına yardımcı olacak anneleri veya babaları olmayacak.
· Çocukları doğal sonuçlardan korur. Çocukların hayatta bazı doğal sonuçlarla yüzleşmesi gerekir. Ebeveynlerin müdahale etmediği durumlarda, çocuklar başarısız olabilirler. Dolayısıyla olumsuz sonuçlarla karşılaşabilirler. Ancak, çoğu helikopter ebeveyn, çocuklarının herhangi bir olumsuz sonuç almasını önlemek için çocukların dahil olduğu tüm etkinlikleri en ince ayrıntısına kadar inceleyip, kontrol eder.
· Ebeveyn-çocuk ilişkisine müdahale eder. Bir helikopter ebeveynin davranışları ebeveyn-çocuk ilişkisini de etkileyebilir. Çocuğunuzun ödevlerini yapması için sürekli söylenmek veya her hareketini kontrol etmek, çocuğunuzun sizinle daha fazla konuşmak istemesine neden olmaz. Üstelik çocuğunuzu uzaklaştırabilir.
Çocukların Etrafında Nasıl Daha Az Dönebiliriz?
Biraz helikopter ebeveyn olma eğilimindeyseniz, çocuğunuza büyümesi, yeni beceriler öğrenmesi ve başarısızlıktan kendi kendine toparlanması için yer verdiğinizden emin olmak için biraz geri çekilmeniz önemlidir. Bununla birlikte, bu kontrolü bırakmak sizde endişe uyandırabilir.
Çocuğunuzun kendi başına yaşına uygun faaliyetlerde bulunmasına izin verdiğinizde hissettiğiniz endişeyi tolere etmekte güçlük çekiyorsanız, bir profesyonelle konuşun. Çocuğunuzun hata yapmasına, doğal sonuçlara maruz kalmasına ve kalp kırıklığı yaşamasına izin vermek, büyümenin ve öğrenmenin önemli yönleridir.
Bir anda tamamen geri çekilmeniz gerekmediğini unutmayın. Yavaşça geri çekilmeniz sizin ve çocuğunuz için en iyisi olabilir.
Çocuğunuz mağazaya tek başına mı gidecek, yoksa bir projede tek başına mı çalışmak istiyor? Ona adım adım biraz özgürlük verin. Zaman zaman onlara koçluk yapın ve işleri bittiğinde nasıl yaptıklarını onlarla birlikte gözden geçirin. Ama çocuklar bir işle uğraşıyorken başlarında durmaktan veya işi onun yerine siz yapmaktan kaçının.
Diğer Ebeveynlik Tarzları
Helikopter ebeveynliği düşünürken, farklı ebeveynlik türlerini anlamak yardımcı olabilir. 4 temel ebeveynlik biçimine (otoriter, demokratik, izin verici ve ihmalkar) ek olarak son zamanlarda popüler olan ebeveynlik stilleri de mevcuttur. Bunlar; çim biçme makinesi ebeveynlik, serbest ebeveynlik ve kaplan ebeveynlik.
Çim biçme makinesi ebeveynler, çocuklarının başarı şansını tehdit eden tüm engelleri ortadan kaldırmalarıyla tanınırlar. Çocuklarının rahatsız edici zorluklarla karşılaşmasını önlemek için çok çaba sarf edebilirler.
Serbest ebeveynler biraz hoşgörülü olma eğilimindedir. Çocuklarına çok fazla rehberlik göstermeden hata yapma, keşfetme ve yeni şeyler deneme özgürlüğü verirler. Çocukların deneme yanılma yoluyla problem çözme becerilerini öğrenebileceklerine inanırlar ve doğal sonuçların hayatın en iyi öğretmenlerinden bazıları olduğunu düşünürler.
Kaplan ebeveynler, çocuklarını katı kurallar ve eğlenceden çok sıkı çalışmayı vurgulayan bir yaşam tarzı ile başarılı olmaya zorlar.
Her ebeveynlik tarzında ebeveynlerin, çocuklarının mağazaya yalnız yürüme isteğine nasıl yanıt verebileceğine dair bir örnek.
Helikopter ebeveyn: "Elbette, güvende olduğunuzdan emin olmak için tüm yol boyunca arkanızdan yürüyeceğim."
Çim biçme makinesi ebeveyni: "Tabii, önünüzden yürüyeceğim ve güvenli olduğundan emin olacağım. Karşıdan karşıya geçmenin güvenli olduğunu size söyleyeceğim."
Serbest ebeveyn: "Tabii. Oradayken sütte alabilir misin?"
Kaplan ebeveyn: "Hayır, kemanını bir saat daha çalışman gerekiyor."
Kaynak
Morin’in 28 Aralık 2020 tarihli “What is helicopter parenting?”yazısından çevrilerek düzenlenmiştir.
Çeviri:Uzman Psikolojik Danışman
Gülce Güzin Tekin