Başarısızlık Korkusu (Fear of Failure)
Başarısızlık Korkusu Nedir?
Başarısızlık korkusu, mantık dışı bir şekilde devamlı olarak başarısız olma korkusudur. Bazen bu korku belirli bir duruma tepki olarak ortaya çıkabilir. Diğer durumlarda da, anksiyete veya depresyon gibi başka bir zihinsel sağlık durumuyla ilişkili olabilir.
Başarısızlık korkusu mükemmeliyetçi olmakla da ilgili olabilir. Çünkü mükemmeliyetçi olanların, işlerin nasıl sonuçlanacağı konusunda çok yüksek beklentileri vardır. Genellikle de bu gerçekçi olmayan yüksek standartlara ulaşamayacaklarına dair devam eden bir korku yaşayabilirler.
Özellikleri
Başarısızlık korkusunun duygusal ve davranışsal belirtileri olabilir. En yaygın belirtiler şunlardır;
· Kaygı
· Kaçınma
· Kontrolü kaybetme hissi
· Çaresizlik
· Güçsüzlük
Başarısızlık korkusu yaşayanlar duygusal, davranışsal belirtilere ek olarak hızlı kalp atışı, göğüste sıkışma, titreme, baş dönmesi, sersemlik, terleme ve sindirim sorunları gibi fiziksel semptomlar da yaşayabilirler.
Başarısızlık Korkusunu Tanımlamak
Başarısızlık korkusu insanları çeşitli şekillerde etkileyebilir. Bu nedenle tek bir doğru tanımı yoktur. Başarısızlık korkusu kendini şu şekilde gösterebilir;
· Bir şeyi başarmak için gerekli beceri veya bilgiye sahip olmadığına inanmak
· Hedeflerine ulaşamayacakmış gibi hissetmek
· Performansınızı veya zamanında bitirme yeteneğinizi etkileyecek kadar ertelemek
· Diğer insanların beklentilerinin düşük kalması için onlara muhtemelen başarısız olacağınızı söylemek
· Hayal kırıklığına uğramamak için kendi yeteneklerinizi küçümsemek
· Kusurlarınız veya eksiklikleriniz konusunda endişelenmek
· Başarısız olursanız başkalarını hayal kırıklığına uğratacağınızdan endişe etmek
Bazı durumlarda, başarısızlık korkusu, insanların tamamen denemekten kaçınmasına neden olabilir. Deneyeceklerinden ve başaramayacaklarından çok korktukları için, olası acıyı, utancı veya hayal kırıklığını önlemek için hiç denememeye karar verirler.
Nedenler
Başarısızlık korkusunun çok çeşitli nedenleri olabilir. Bazı potansiyel nedenler şunlardır;
Eleştirel yetiştirme: Son derece eleştirel veya destekleyici olmayan evlerde büyüyen kişilerin başarısızlık korkusu yaşama olasılığı daha yüksek olabilir. Çocukluklarında ailelerinin beklentilerini asla karşılayamayacaklarını hissettikleri için, yetişkin olduklarında hata yapmaktan korkmaya devam edebilirler.
Başarısızlık tanımları: İnsanlar genellikle başarısızlığın ne anlama geldiğine dair farklı tanımlara sahiptir. Bazı insanlar için, bir şeyi tam olarak planladıkları gibi başaramamak anlamına gelir. Bu, yaşaması çok zor olan bir dizi beklenti yaratabilir.
Travma: Zor ve hatta travmatik bir başarısızlık yaşayan kişiler, gelecekte bu deneyimi tekrarlamaktan çok korkabilirler. Örneğin, bir sunum sırasında panik atak geçirmek veya performansınız için alay edilmek korku hissine katkıda bulunabilir. İş kaybetmek veya üniversiteye girememek gibi başarısızlıktan kaynaklanan olumsuz sonuçlar da başarısızlık korkusuna katkıda bulunan risk faktörleri olabilir.
Herkes zaman zaman başarısız olmaktan korksa da, hedeflerinize ulaşma ve hayatta başarmak istediğiniz şeylere ulaşma yeteneğinizi engellediğinde daha ciddi hale gelir.
Başarısızlık Korkusunun Etkileri
Başarısızlık korkusu, bir kişinin yeteneklerine olan inancına ve hedeflerine ulaşma motivasyonuna zarar verebilir.
Düşük özgüven: Başarısızlıktan korkan insanlar genelde kendileriyle konuşurken daha olumsuz bir tutum içerisinde olabilirler ve hedeflerin peşinden gitmeyi zorlaştıran düşük özgüvene sahip olabilir.
Zayıf motivasyon: İnsanlar başarısızlıktan korktuklarında, projelere başlamayı ve hedeflere doğru çalışmayı zorlaştıran bir motivasyon eksikliği yaşayabilirler. Bir şey çok zor göründüğünde veya yeni beceriler öğrenmeyi içerdiğinde, insanlar kolayca vazgeçebilir veya dahil olmayı reddedebilir.
Kendini sabote etme: Başarısızlıktan korkanlar genelde kendi başarı şanslarını baltalarlar. Araştırmalar, başarısız olmaktan korkan öğrencilerin genellikle akademik başarıyı sınırlayan ve başarısızlığı sürdüren kendi kendini sabote eden davranışlarda bulunduğunu bulmuştur.
Utanç: Başarısızlık korkusu genellikle utanç veya mahcubiyet yaşama korkusundan kaynaklanır. Başarısızlık, değersizlik duygularını tetikleyebilir, bu nedenle ilk etapta denemekten kaçınmak bazen benliği hayal kırıklığı, pişmanlık ve üzüntüden korumanın bir yolu olabilir.
Başa Çıkma Yöntemleri
Başarısızlıkla ilgili korku duygularını azaltmaya yardımcı olmak için kullanabileceğiniz bir dizi strateji de vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Elde Edeceklerinizi Düşünün
Bazen olası en kötü sonucu düşünmek ve sonra bununla nasıl başa çıkacağınıza dair bir plan yapmak, hedeflerinizi takip ederken kaygıyı azaltmanıza yardımcı olabilir.
Kontrol Edebileceğiniz Şeylere Odaklanın
Durumun üzerinde hiçbir gücünüz olmayan yönleri hakkında endişelenmek yerine, enerjinizi kontrol edebileceğiniz şeylere odaklayın.
Önceden Planlamak
Başarısız olma korkunuzu tetikleyebilecek bir zorlukla karşılaştığınızda, ilk çabalarınızın planladığınız gibi gitmemesi ihtimaline karşı alternatif planlar geliştirmeye çalışın. Bir B planına (veya C planına) sahip olmak, daha az endişeli ve daha güvende hissetmenize yardımcı olabilir.
Başarısızlığı Yeniden Tanımlamak
Başarısızlık hakkındaki düşüncelerinizi değiştirmek de korku duygularınızı azaltmanıza yardımcı olabilir. Başarısızlık hayatın bir parçasıdır ve yeni beceriler öğrenmek ve edinmek için önemli bir fırsat olabilir. Kesinlikle hayal kırıklığı yaratabilir, ancak zaman zaman başarısız olmanın potansiyel faydalarına karşı sağlıklı bir bakış açısı sürdürmek önemlidir. Başarıya genellikle yeni bilgi, beceri ve stratejilere yol açan bir dizi ilerleyici başarısızlık yoluyla ulaşıldığını unutmayın.
Olumlu Düşünmeyi Kullanın
Güveninizi sarsabilecek ve endişe duyguları yaratabilecek “kendi kendine olumsuz konuşmalardan” kaçının. Bunun yerine, motivasyonunuzu yüksek tutmak için bir iyimser gibi düşünmeye çalışın.
Kaynak: Bu yazı Kendra Cherry’nin 18 Mayıs 2021 tarihli “What Is the Fear of Failure?” isimli blog yazısından çevrilerek düzenlenmiştir. https://www.verywellmind.com/what-is-the-fear-of-failure-5176202